Waarom slaap zo belangrijk is bij herstel van een hersenschudding

Na een hersenschudding hoor je vaak: “Ik ben zo moe, maar slapen lukt niet goed.”
Juist slaap is een van de belangrijkste factoren bij het herstel van een hersenschudding. Tijdens de slaap krijgt je brein de kans om zichzelf te herstellen en afvalstoffen te verwijderen. In deze blog lees je waarom slaap zo cruciaal is, wat er in je hersenen gebeurt terwijl je slaapt, en hoe je je slaap kunt verbeteren na een hersenschudding.

De verschillende fases van slaap bij een hersenschudding

Slaap bestaat uit twee hoofdfases:

• Non-REM-slaap (ongeveer 75%)

• REM-slaap (ongeveer 25%)

De Non-REM-slaap is opgedeeld in drie stadia:

• N1 (5%): de overgang van waken naar slapen.

• N2 (50%): lichte slaap waarin je hartslag daalt en je lichaam ontspant.

• N3 (20%): diepe slaap.

Tijdens de diepe slaap (N3) vertraagt je hartslag, ontspant je lichaam en komt groeihormoon vrij — essentieel voor herstel van weefsels en spieren. Ook wordt het glymfatisch systeem actief, dat afvalstoffen uit je hersenen verwijdert. Dit systeem werkt als een pomp, aangedreven door ritmische hersenactiviteit tijdens de diepe slaap. Na een hersenschudding is het extra belangrijk dat deze diepe slaap voldoende aanwezig is, omdat afvalstoffen zich anders ophopen en herstel vertraagt.

De REM-slaap is de fase waarin je levendige dromen hebt en waarin je geheugen en emoties worden verwerkt. Vooral in de tweede helft van de nacht speelt deze slaapfase een belangrijke rol bij cognitief herstel na een hersenschudding.

Waarom de timing van je slaap belangrijk is

Tijdens de nacht doorloop je slaapcycli van ongeveer 90 minuten. In de eerste uren van de nacht heb je vooral diepe N3-slaap, terwijl in de laatste uren REM-slaap domineert.
Ga je in het weekend later naar bed, dan mis je vaak een groot deel van je diepe slaap. Sta je eerder op dan normaal, dan mis je REM-slaap. Na een hersenschudding probeert je brein dit de volgende nacht te compenseren, maar dat lukt niet altijd volledig.

De twee pijlers van een gezonde slaap

Onze slaap wordt gestuurd door twee belangrijke mechanismen:

1. De homeostatische slaapdruk
   Hoe langer je wakker bent, hoe groter de drang om te slapen. Dit komt door de opbouw van adenosine in de hersenen. Adenosine zorgt voor slaperigheid en wordt tijdens de slaap afgebroken. Cafeïne blokkeert tijdelijk deze receptoren, waardoor je je minder moe voelt, maar het verstoort je natuurlijke slaapritme.

2. Het circadiane ritme
   Dit is je interne klok van ongeveer 24 uur. Ochtendlicht versterkt dit ritme, terwijl blauw licht van schermen het juist verstoort. Licht op je netvlies beïnvloedt de aanmaak van melatonine, het slaaphormoon. Melatonine zorgt dat je slaperig wordt, zodat je slaapcyclus goed blijft verlopen.

Na een hersenschudding kunnen deze mechanismen verstoord raken, waardoor slaapproblemen ontstaan.

Slaap en hersenschudding: wat je moet weten

Slaapproblemen komen vaak voor na een hersenschudding. Uit onderzoek blijkt:

• Ongeveer 1 op de 3 mensen ervaart slaapproblemen in de eerste 10 dagen na een hersenschudding.

• De helft heeft nog na 6 weken last van slaapstoornissen.

• Ook na 3 maanden heeft 50% nog slaapproblemen.
  

Slaaphygiëne: tips voor beter slapen na een hersenschudding

Een goede nachtrust begint met gezonde gewoonten:

• Zorg voor een donkere slaapkamer (goede gordijnen of zonwering).

• Houd de slaapkamer koel.

• Laat je telefoon buiten de slaapkamer — blauwe lichtprikkels verstoren slaap.

• Vermijd schermen 90 minuten voor het slapengaan.

• Houd vaste bed- en wektijden aan.

• Sla dutjes over als je ’s nachts slecht slaapt.

• Ga 20 minuten naar buiten zodra je wakker wordt, of gebruik een 10.000 lux-lamp.

• Eet niet binnen 3 uur voor het slapen.

Wat te doen bij vaak wakker worden ’s nachts

Een bewezen methode uit de slaaptherapie helpt om je slaap na een hersenschudding te stabiliseren:
Bereken hoeveel uur je daadwerkelijk slaapt (bijvoorbeeld 5 uur) en beperk je bedtijd tot die duur.
Moet je om 7:00 opstaan? Ga dan om 2:00 naar bed.
Na een paar nachten slaap je die 5 uur aaneengesloten. Gaat dat goed? Verleg je bedtijd dan elke paar dagen met een kwartier naar voren. Zo train je je brein om weer diep en efficiënt te slapen.

Samenvattend

Slaap is geen luxe, maar essentieel voor herstel na een hersenschudding. Tijdens diepe slaap herstelt je brein weefsels en ruimt het afvalstoffen op. Door je slaapritme, lichtblootstelling en slaapgewoonten te optimaliseren, geef je je hersenen de rust die ze nodig hebben om te genezen.

Hulp bij slaapproblemen na een hersenschudding

Herken je jezelf in dit verhaal? Heb je moeite met slapen of voel je je overdag uitgeput na een hersenschudding?
Bij Hersenschudding Herstel helpen we je inzicht te krijgen in jouw hersenschudding klachten.